Formatie van Maassluis

NUMS

Formeel (Doppert et al. 1975). Bijgewerkt (Huizer & Weerts 2003).

Coarsening upward. Verfijning van zuidoost naar noordwest. Grijs uiterst fijn tot matig grof zand (63-300 µm), doorgaans glimmer-, kalk- en schelphoudend en glauconietarm. Ingeschakelde licht- tot donkergrijze klei, veelal siltig of zandig, glimmer- en kalkhoudend, met mariene schelpen. Lokaal, grind aan de basis. Aan de top, zowel zoetwater- als mariene schelpen.

Ondiep marien kustnabij (verondieping; grofst in de kustzone).

Veelal, geleidelijke overgang naar iets fijner en meer glauconiethoudend ondiep marien zand (Formatie van Oosterhout). Scherp contact met mariene klei (Laagpakket van Wouw, Formatie van Oosterhout) of met kalkloos kustnabij en deltazand en -grind (Formatie van Peize).

Scherp, lokaal erosief contact met fluviatiel en estuarien zand en klei met weinig mariene schelpen (Formaties van Peize en Waalre). Diffuse overgang waar omgewerkte Maassluis schelpen zijn ingemengd in deze bovenliggende eenheden. Erosief contact met sub- en proglaciaal zand (Formatie van Peelo) of met klastisch getijsediment (Formatie van Naaldwijk).

Tot ongeveer 250 m, naar het noordwesten toe dikker.

Ook offshore wijdverbreid. Landwaartse overgang naar lagunaire en fluviatiele afzettingen (Formatie van Peize).

Noordzee: Westkapelle Ground Formatie (gedefinieerd en gekarteerd in samenspraak met de Britse Geologische Dienst; Cameron et al. 1984); VK: mogelijke equivalenten zijn de Red Crag en Norwich Crag Formaties (Mathers & Zalasiewicz 1988; Gibbard et al. 1998); DUI: afwezig; BEL: Formaties van Merksplas en Lillo (Vernes et al 2018).

vroeg Pleistoceen (Pretiglien - Tiglien), basis mogelijk laat Plioceen (Reuverien).

[TEST] De zware mineraleninhoud wordt gekenmerkt door een dominantie van de instabiele mineralen granaat, epidoot en hoornblende (elk tot circa 30%). Daarnaast komen de stabiele mineralen alteriet en zirkoon in kleinere percentages voor. Deze associatie, die verwantschap vertoont met de Mineraalzone van Noordlaren, verschilt met die van de Formatie van Peize doordat laatstgenoemde lagere percentages stabiele mineralen vertoont. Het onderscheid tussen de zware mineralenassociatie van afzettingen van de Formaties van Maassluis en Waalre is echter minimaal.

[TEST] De molluskeninhoud komt overeen met de Onder-Pleistocene associatiezones MOL.A en MOL.B (Spaink, 1975). MOL.A bevat een soortenarme molluskenfauna zoals die in het huidige zuidelijke Noordzeebekken voorkomt en wordt gedomineerd door Mya arenaria en Hydrobia ulvae. MOL.B bevat een glaciale molluskenfauna zoals die uit de Poolzee bekend is en wordt gekenmerkt door Serripes groenlandicus en Yoldia lanceolata. Binnen de Formatie van Maassluis vertonen de molluskenfauna’s verschillende variaties, die mogelijk verband houden met trans- en regressieve bewegingen tijdens het Vroeg-Pleistoceen.

Vernoemd naar Maassluis.

Afzettingen van het Icenien (Pannekoek 1956; Zonneveld 1958).

Wim Dubelaar (2018), Sytze van Heteren (2019).

Cameron, T.D.J., Bonny, A.P., Gregory, D.M., Harland, R. 1984. Lower Pleistocene dinoflagellate cyst, forminiferal and pollen assemblages in four boreholes in the Southern North Sea. Geological Magazine, 121 (2), 85-97.

Doppert, J.W.Chr., Ruegg, G.H.J., Van Staalduinen, C.J., Zagwijn, W.H., Zandstra, J.G. 1975. Formaties van het Kwartair en Boven-Tertiair in Nederland. In: Zagwijn, W.H., Van Staalduinen, C.J. (eds.): Toelichting bij geologische overzichtskaarten van Nederland. Rijks Geologische Dienst, Haarlem, 11-56.

Gibbard, P.L., Zalasiewicz, J.A., Mathers, S.J. 1998. Stratigraphy of the marine Plio-Pleistocene crag deposits of East Anglia. Mededelingen Nederlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen TNO, 60, 239-262.

Huizer, J., Weerts, H.J.T. 2003. Beschrijving lithostratigrafische eenheid. Nederlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen TNO. Utrecht.

Mathers, S.J., Zalasiewicz, J.A. 1988. The Red Crag and Norwich Crag formations of southern East Anglia. Proceedings of the Geologists' Association, 99, 261-278.

Pannekoek, A.J. (ed.) 1956. De geologische geschiedenis van Nederland. Toelichting bij de geologische overzichtskaart van Nederland op de schaal 1:200.000. Staatsdrukkerij- en uitgeverijbedrijf, 's-Gravenhage.

Spaink, G. 1975. Zonering van het mariene Onder-Pleistoceen en Plioceen op grond van mollukenfauna’s. In: Zagwijn, W.H., Van Staalduinen, C.J. (eds.): Toelichting bij geologische overzichtskaarten van Nederland. Rijks Geologische Dienst, Haarlem, 118-122.

Vernes, R.W., Deckers, J., Bakker, M.A.J., Bogemans, F., De Ceukelaire, M., Doornenbal, J.C., den Dulk, M., Dusar, M., Van Haren, T.F.M., Heyvaert, V.M.A., Kiden, P., Kruisselbrink, A.F., Lanckacker, T., Menkovic, A., Meyvis, B., Munsterman, D.K., Reindersma, R., ten Veen, J.H., van de Ven, T.J.M., Walstra, J., Witmans, N. 2018. Geologisch en hydrogeologisch 3D model van het Cenozoïcum van de Belgisch-Nederlandse grensstreek van Midden-Brabant / De Kempen (H3O – De Kempen). Studie uitgevoerd door VITO, TNO-Geologische Dienst Nederland en de Belgische Geologische Dienst in opdracht van Vlaams Planbureau voor Omgeving, Vlaamse Milieumaatschappij, TNO, Geologische Dienst Nederland, Nederlandse Provincie Noord-Brabant, Brabant Water, Programmabureau KRW/DHZ Maasregio.

Zonneveld, J.I.S. 1958. Litho-stratigrafische eenheden in het Nederlandse Pleistoceen. Mededelingen van de Geologische Stichting, Nieuwe Serie 12, 31-64.