Donkere bruingrijze tot grijze kleisteen. Glimmers en zeer fijn lignitisch materiaal komen veel voor. Over het algemeen zijn de kleistenen licht kalkhoudend. In de offshore gebieden, kan het bovenste deel van de formatie plaatselijk kalkrijk zijn. In het West-Nederlands Bekken en het Breeveertien Bekken is de formatie zeer siltig tot zandig met veel siltsteen inschakelingen en, voornamelijk langs de bekkenrand, zeer fijnkorrelige zandsteenlagen.
Ondiep tot vrij diep marien (midden tot buiten neritisch) milieu, waarin fijne deeltjes en carbonaten bezonken. Dunne zandlagen werden voornamelijk tijdens stormen en laagstand periodes afgezet.
Waar de Vlieland Zandsteen Formatie aanwezig is, is het min of meer concordante contact over het algemeen vrij scherp. Elders ligt het laagpakket discordant over verschillende oudere formaties.
Nagenoeg concordant contact met de mergelige Formatie van Holland. Discordant contact met de Krijtkalk Groep en Onder-Noordzee Groep. De bovengrens met de Formatie van Holland is scherp. In het West-Nederlands Bekken is de grens met het Laagpakket van De Lier geleidelijk.