Laagpakket van Wormer

NUNAWO

Formeel (Weerts 2003).

Grijs zeer tot matig fijn zand (105-210 µm), siltig of kleiig, schelphoudend, kalkrijk. Lokaal matig tot zeer grof zand (210-420 µm). Ingeschakelde silt en kleilaagjes, gebioturbeerd. Grijze klei, siltig of zandig, schelphoudend, deels humeus. Schelpenlagen (lags).

Estuarien of getijbekken langs een open kust, gesegmenteerd door zeegaten met getijdelta’s (Beets & Van der Spek 2000), inclusief geul en geulrand (grofste schelphoudende zand en klei), verlaten geul (klei), zandige en kleiige plaat (zand en slib), kwelder (humeus en venig slib) en lagune (organische klei) (Van Straaten 1963; De Mulder & Bosch 1982; Westerhoff et al. 1987; Ebbing et al. 2003; Vos & Van Kesteren 2000; Donselaar & Geel 2007).

Veelal scherp en erosief contact met veen (Basisveen Laag, Formatie van Nieuwkoop), lokaal geleidelijke overgang (in geval van Laag van Velsen). Elders, scherp contact met diverse Pleistocene eenheden.

Stratigrafisch onder het Hollandveen Laagpakket. Veelal, dikke blauwgrijze kleilaag aan de top. Discordant contact met oudste Hollandveen (Formatie van Nieuwkoop), getijzand en -klei (Laagpakket van Walcheren; veelal samengevoegd tot Formatie van Naaldwijk, ongedifferentieerd), zand afgezet op de vooroever (Laagpakket van Zandvoort, Formatie van Naaldwijk), fluviatiel zand en venige klei (Formatie van Echteld), of zeezand (Southern Bight Formatie) of slib (Urania Formatie; Rijsdijk et al. 2005).

Tot ongeveer 40 m in getijgeulopvullingen.

Wijdverbreid in een brede zone langs de Noordzee binnen het laterale bereik van de Formatie van Naaldwijk, behalve in het Waddengebied (daar niet onderscheiden van Laagpakket van Walcheren).

Noordzee: oudste deel van de Elbow Formatie (gekarteerd in samenspraak met de Britse en Belgische Geologische Diensten; Balson et al. 1991; Stoker et al. 2011); VK: British Coastal Deposits Group (McMillan et al. 2011); DUI: Calais Unter-formation (Sindowski, 1968); BEL: Lid van Calais, Formatie van Vlaanderen (Paepe & Baeteman 1979).

Holoceen (Greenlandien - Northgrippien).

Vernoemd naar Wormer.

Afzettingen van Calais (Doppert et al. 1975), Onder Laagpakket A (De Mulder & Bosch 1982).

Wim Dubelaar (2018), Sytze van Heteren (2019).

Balson, P.S., Laban, C., Schüttenhelm, R., Paepe, R., Baetman, C. 1991. Ostend Sheet 51° N-02° E, Sea bed sediments and Holocene geology. British Geological Survey, Rijks Geologische Dienst, Belgische Geologische Dienst, 1:250000.

Beets, D.J., Van der Spek, A.J.F. 2000. The Holocene evolution of the barrier and the back-barrier basins of Belgium and the Netherlands as a function of late Weichselian morphology, relative sea-level rise and sediment supply. Geologie en Mijnbouw / Netherlands Journal of Geosciences 79 (1), 3-16.

De Mulder, E.F.J., Bosch, J.H.A. 1982. Holocene stratigraphy, radiocarbon dating and paleogeography of centra land northern North Holland (The Netherlands). Mededelingen Rijks Geologische Dienst 36 (3), 111-160.

Doppert, J.W.Chr., Ruegg, G.H.J., Van Staalduinen, C.J., Zagwijn, W.H., Zandstra, J.G. 1975. Formaties van het Kwartair en Boven-Tertiair in Nederland. In: Zagwijn, W.H., Van Staalduinen, C.J. (eds.): Toelichting bij geologische overzichtskaarten van Nederland. Rijks Geologische Dienst, Haarlem, 11-56.

Ebbing, J.H.J., Weerts, H.J.T., Westerhoff, W.E. 2003. Towards an integrated land–sea stratigraphy of the Netherlands. Quaternary Science Reviews, 22, 1579-1587.

Geel, C.R., Donselaar, M.E. 2007. Reservoir modelling of heterolithic tidal deposits: sensitivity analysis of an object-based stochastic model. Netherlands Journal of Geosciences - Geologie en Mijnbouw, 86 (4), 403-411.

McMillan, A.A., Hamblin, R.J.O., Merritt, J.W. 2011. A lithostratigraphical framework for onshore Quaternary and Neogene (Tertiary) superficial deposits of Great Britain and the Isle of Man. British Geological Survey Research Report, RR/10/03. 343pp.

Paepe, R., Baeteman, C. 1979. The Belgian coastal plain during the Quaternary. In: Oele, E., Schüttenhelm, R.T.E., Wiggers, A.J. (eds), The Quaternary History of the North Sea, 143—146. Acta Univ. Ups. Symp. Univ. Ups. Annum Quingentesimum Celebrantis 2, Uppsala. ISBN 91-554-0495-2.

Rijsdijk, K.F., Passchier, S., Weerts, H.J.T., Laban, C., Van Leeuwen, R.J.W., Ebbing, J.H. 2005. Revised Upper Cenozoic stratigraphy of the Dutch sector of the North Sea Basin: towards an integrated lithostratigraphic, seismostratigraphic and allostratigraphic approach. Netherlands Journal of Geosciences 84, 129-146.

Sindowski, K.H., 1968. Gliederungsmöglichkeiten im sandig ausgebildeten Küsten-Holozän Ostfrieslands. Eiszeitalter und Gegenwart 19, 209-218.

Stoker, M.S., Balson, P.S., Long, D., Tappin, D.R., 2011. An overview of the lithostratigraphical framework for the Quaternary deposits on the United Kingdom continental shelf. British Geological Survey Research Report, RR/11/03. 48pp.

Van Straaten, L.M.J.U. 1963. Aspects of the Holocene sedimentation in the Netherlands. Verhandelingen van het Koninklijk Nederlands Geologisch Mijnbouwkundig Genootschap. Geologische Serie, 21 (1), 149-172.

Vos, P.C., Van Kesteren, W.P. 2000. The long-term evolution of intertidal mudflats in the Northern Netherlands during the Holocene; natural and anthropogenic processes. Continental Shelf Research 20, 1687-1710.

Weerts, H.J.T. 2003. Beschrijving lithostratigrafische eenheid. Nederlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen TNO. Utrecht.

Westerhoff, W.E., De Mulder, E.F.J., De Gans, W. 1987. Toelichtingen bij de Geologische kaart van Nederland 1: 50.000 Blad Alkmaar West (19W) en Blad Alkmaar Oost (19O). Rijks Geologische Dienst, Haarlem.